« Anasayfa | Künye | Arşiv 29 Mart 2024, Cuma
Gündem: Kültür-
Sanat
Gündem: Hayat
40i Gündem Nöbetçi Köşe
40PENCERE
Edeb Yahu
Nedret Kudret
Erdem Bayazıt Ey!

Gölgelik
Köksal Alver
Tek Söğüt

Dil Ağacı
İbrahim Demirci
Kafı Yutanlar

Kelimeler ve Şeyler
Abdullah Harmancı
Seni Ne İhtiyarlattı?

Mızrak ve İlmihal
Ahmet Murat
İmamın Hatırlanışı

Saksağan
Osman Özbahçe
Dünya Aklıma Yatmıyor

Şiir Çıkmazı
Mehmet Solak
Kimi, Nereye Götürür Şiir?

[ Edebiyat -> Türk Şiir Anıtları ]

Taşlıcalı Yahya

20.06.2009 - 16:12

XVI. asır. Tarihler dünyaya teşrifinin ne vakit olduğunu yazmıyor. Ama asırlardan XVI. 'sında yaşıyor. Döneminde Fuzuli'den sonra en maharetli şair-i mesnevi. Arnavut asıllıdır. Bu yüzden kendisinin "sengistandan, taşlı yerden, taşlıktan" koptuğunu söyler. Evet, o bir devşirmedir. Lakin o her vakit bir Osmanlıdır. Bu ruhu şiirlerinde daima terennüm etmiştir. Yeniçeri ocağına girdiğinde kaç yaşındaydı, ne duygular içinde idi bilemiyoruz. Ocağın katibine çırak olması hasebiyle bir çok şair ve naşirle tanışma imkanı buldu. Yavuz Sultan Selim'in önderliğinde Çaldıran ve Mısır seferlerine katıldı. Bir şair olarak uzun seneler bilinmedi. Ne zaman ki, Kanuni tahta geçti, "Taşlıcalı" mahlasıyla Yahya, hünerli bir söz ustası olarak bilindi. Devrinin büyük üstadlarından ilmi terbiyesini almıştır ki, bunların arasında Şeyhülislam Fenarizade Muhyiddin Efendi de vardır.

O bir yeniçeridir.

Ömrünün çoğunu Anadolu'dan Rumeli'ye seferler ve savaşlar halkasında tüketmiştir.

Bir babadır... Şairliği üstün bassa da bir babadır.

Sadrazam Rüstem Paşa, Konya Ereğlisi yakınlarında oğlu Şehzade Mustafa'yı katletmiştir.

Oğlunun ölümü üzerine yazdığı mersiye kalbi mesrur ederek meşhur olur.

Kanuni'ye sayısız kasideler sundu. Beş mesnevi sahibi nadir şairler sınıfına dahil oldu. Şiirlerinde "sebk-i hindi" üslubuna yakınlık sezilmesine karşın dili hep sade idi. O bir divan şairi olmasına muhalif mesnevi sahansındaki ustalığı ile kendine yer bulmuş büyük bir şair-i mesnevidir. Ve ona bu sıfatı veren mesnevileri İran'da yazılmış örneklerden değil, kendi buluş ve ilhamına bağlı kalarak kaleme dökmesidir. Mesnevilerinin konularında, mecazlarında, şaşırtıcı orijinallik, mahalli tasvir, töre yorumu ve az çok sadelik gösterdiğini belirttiğimiz Yahya'nın bazı gazellerinde bu özellik derinleşiyor.

Hayatının son demlerinde Gülşeni Şeyhi Uryani Mehmet Dede'ye intisab etmiştir.

Ölümüne bir tarih düşürülse de ne vakit olduğu tam olarak bilinememiştir.

Eserleri:

1. Divan
2. Şah u Geda
3. Yusuf u Züleyha
4. Gencine-i Raz
5. Kitâb-Usûl
6. Gülşen-i Envâr


GAZEL

Dâr-ı dünyâ deli gönlüm gibi vîrân olsa
Ne cihân olsa ne cân olsa ne hicrân olsa
Kâşki sevdiğimi sevse kamû halk-ı cihân
Sözümüz cümle hemân kıssa-i cânân olsa
Bir demir dağı delip boynuna almak gibidir
Her kişi âşık olurdu eğer âsân olsa
Şâdmânım gam-ı yâr ile sevinmez bu kadar
Bir gedâ cümle cihân mülküne sultân olsa
Can atar karşı çıkar izzet eder ey Yahyâ
Hançer-i dilber ile bir sakınan cân olsa

Dar-ı dünya: Bu dünya memleketi
Kaşki: Keşke
Kamu: Hep, bütün
Hemân: Hemen
Âsân: Kolay
Şâdmân: Mesrur, bahtiyar
Geda: Fakir, kimsesiz
Dilber: Gönül alan, kalbi çeken

Hazırlayan: Elif Hafsa

XVI. asır. Tarihler dünyaya teşrifinin ne vakit olduğunu yazmıyor. Ama asırlardan XVI. 'sında yaşıyor. Döneminde Fuzuli'den sonra en maharetli şair-i mesnevi. Arnavut asıllıdır. Bu yüzden kendisinin "sengistandan, taşlı yerden, taşlıktan" koptuğunu söyler.  
MetinlerTümü »
» İkiz Yörünge Üstü Bir Cambazın Tek Seferlik Dansı / Mehmet Uğraş
» Durak / Suat Alan
» Meydan ve Kahvehane / Necip Mahfuz'dan Çeviren: Yusuf Sami Samancı
» Mutluluk Hastalığı / Necip Mahfuz'dan Çeviren: Murat Göçer
» Fazilet Mükâfâtı / Reşat Nuri Güntekin (Çevrimyazı: Elif Hafsa)
YarışmalarTümü »

» Öğretmenler Duysun Öğrenciler Katılsın
» Alvarlı Efe'de İlâhi Aşk Konulu Yarışma
» Ceyhun Atuf Kansu Ödülü Başvuruları Başladı
» Cemal Süreya Ödülü'ne Başvurular Devam Ediyor
» Ümit Kaftancıoğlu Öykü Ödülleri
Edebiyat DergilerindenTümü »

» Düşman Kazanma Sanatını Bilen İnsan / Sami Güçlü
» Hamdolsun Teşrifatçı Değilim / Hüseyin Akın
» Babam Gelmiş Babam Gitmiş Türkiye Varmış Türkiye Yokmuş / Osman Özbahçe
» Epik ve Dramatik Şiir Hakkında / Goethe-Schiller
» Evden Bozma Bir Pansiyon / Hayriye Ünal

Yorum yazabilmeniz için üye olmanız gerekiyor. Üye olmak için tıklayın.

(Üye iseniz sayfanın en üstünde sağ tarafta yer alan kısımdan giriş yapmalısınız.)


Henüz yorum yapılmamış.

Üye Girişi
Kullanıcı adı
Şifre
Beni hatırla
Şifremi unuttum!
Ücretsiz Üye Olun!
Son 10 Yorum
toplantı (10.12.2013 - 17:25)
tek söğüt (26.02.2013 - 01:08)
yok var, var var (26.02.2013 - 01:06)
Hoş bir yazı (17.08.2012 - 00:19)
beklerken (27.05.2012 - 21:07)
bir yorum (21.12.2011 - 20:20)
bir yorum (21.12.2011 - 20:13)
işte tam da böyle (18.11.2011 - 20:37)
Gitmek (18.11.2011 - 19:53)
ELİF LAM RA (28.10.2011 - 00:02)
Yorum için üye olun!