1 MART 2001








Herşeyin tüm ihtimalleriyle ve yumuşak karınlarıyla ele alındığı bir dergidir Tebliğler Dergisi. Açık kapılar aratır size. Aratır çünkü hem bir 'kapalı alan fobisi' oluşturur, hem de sahip olduğu kapalılıkla sizi (yani Türk olan sizi) açık kapılar aramanız yönünde kışkırtır. Yönetmeliklere, eski önemli ve ilgili sayılara ve yaslandığı 'onay'lara atıflarla ilerleyen ve ilerlerken de sizde, bir insan tarafından yazılmadığı hissi uyandıran bir üslubu vardır.




TEBLİĞLER DERGİSİ: DEVLETİN ÖPÜLEN ELİ

Ahmet MURAT


Türkiye'de yayınlanan belki de en kıdemli dergi: Tebliğler Dergisi. İş gereği zaman zaman "tarih", "sayı", "falanca bendi hükmü", "ilgi a" ve "ilgi b" gibi tuhaf sayılabilecek bir raconla hitab eden bu dergiyi okurum. Devletin bir uzantısı (yani kol, el gibi) olduğu için yine iş gereği, "okudum" demeniz üstlerinizi iknâ etmeyeceği için arka kapağını imzalarsınız. Arka kapağı imzalanan bir dergi olması Tebliğler Dergisi'ni mutlu kılıyor mu bilinmez ama beni gülümsetir. Zaman zaman üçüncü sınıf sayılabilecek dergilerin sayfalarındaki marjlara oyalanmak için attığımız imzalar sanki bu ciddi, devletsi, derginin arka kapağına atılacak imzaların idmanlarıdır. İmzanızdan Tebliğler Dergisi'ne, ondan da size doğru serilen bir ciddiyet ağı (ciddiyet ağrısı da denebilir) orada ortaya çıkar.

Herşeyin tüm ihtimalleriyle ve yumuşak karınlarıyla ele alındığı bir dergidir Tebliğler Dergisi. Açık kapılar aratır size. Aratır çünkü hem bir 'kapalı alan fobisi' oluşturur, hem de sahip olduğu kapalılıkla sizi (yani Türk olan sizi) açık kapılar aramanız yönünde kışkırtır. Yönetmeliklere, eski önemli ve ilgili sayılara ve yaslandığı 'onay'lara atıflarla ilerleyen ve ilerlerken de sizde, bir insan tarafından yazılmadığı hissi uyandıran bir üslubu vardır. Bazı sayfalarda kimi yetkililere ait olduğunu düşündüren isimler evet vardır ama bu isimler âdeta bir muhayyel, bir uzak varlığın (melekleri olan Çarli bile muhayyel değildir) müstear isimleri gibidir: Hepsini o yazmaktadır da, aynı zamanda demokrasi gibi bir virüsün de etkisiyle farklı isimler kullanmaktadır. Demokrasi olmasa da 'demokrasi gibi' bir durum yaşanır.

Tebliğler Dergisi, sosyalleşme sürecinde başka bir forma bürünür. Yayınlanması ve ilgili yerlere postalanması ile artık ondaki kuvve halindeki etkinlik fiiliyata geçer. Klasik felsefenin, metafizik alanında yer verdiği, 'hareket'in tamamlanmasında rol oynayan ara varlıkların benzeri modern talimin fizik alanında müdür vb. olarak ortaya çıkar. Onlar kendilerine geçen bu etkinlik aleti ve alanını aşağı varlıklara doğru gösterirler. Benzersiz bir ahlak ve siyaset ilişkisine şahit oluruz. Bu söylediklerimizle bağlantılı olarak Tebliğler Dergisi'ndeki bizi şaşırtan, afallatan ve tehdit eden rakamların bu güçlerce çok başka bir tarzda yorumlandığını da söyleyelim. Sözgelimi bir idareci veya müfettiş "2508 numaralı sayı" deyince anlarız ki bizim öylece bakıp geçtiğimiz rakam, teşhis ve intak sanatının icrasının konusudur artık. Rakam olmaktan çıkmıştır ve kendisini tanımadığımız halde tanır gibi yapmak zorunda kaldığımız bir yabancının, meselâ kaşları veya gözleri gibi olmuştur. Gözümüzde onu canlandırmaya çabalarken, derginin üslubuyla fizikî portresine, idareci veya müfettişin anlattıklarıyla da ruhî portresine ulaşmayı amaçlarız.

"2508 numaralı sayı" ifadesi eğer idareciler ve müfettişler arasında telaffuz edilmişse manzara biraz değişiktir. Kısmen cemaat pozisyonu takınabilen sözkonusu topluluğun fertleri o vakit hafif gülümseyerek, anlamlı anlamlı başlarını sallarlar. Gizli bir şifre, köklü bir tarikat parolası gibi anlaşılan o terkip onlara kendilerini bildirmişse artık sıradan olmaktan çıkmanın verdiği hazla birbirlerine daha da yakınlaşırlar. Acemi müridler ve cemaat-içi davranış hukukunu henüz tam kavrayamamış tilmizler de, üstadlarıyla gururlanmak ve içinde yer aldıkları güç organizasyonuna hayran kalmak için bir fırsat ele geçirmiş olurlar.

Elbette Tebliğler Dergisi'nin her sayısında sizi ilgilendiren bir konu bulamazsınız. Binde bir sizin branşınızla dolaylı ya da dolaysız ilgili olan veya üstler tarafından ilgi kurulan bir yazıyla karşılaşınca da, hesaba katılmanın doğurduğuna benzeyen bir his duyarsınız. Aylarca ve belki yıllarca o güç tarafından dikkate alınmayı beklemişsinizdir ve işte o an gelmiştir. Çayınızı tazelersiniz, varsa okuma gözlüğünüzü takarsınız, tabii ki ciddiyetten ötürü hafif büzdüğünüz dudaklarınızla mırıl mırıl her yerini dikkatle okuyarak memurluğun tadına varırısınız.

Tebliğler Dergisi'ni okuyarak öptüğümüz el devletindir.


Ana Sayfa l Editör'den l Künye l Kültür-Sanat l Netleşi l Adres Çubuğu l Oyun l Arşiv l E-Mail