[ Haberler -> Tasarım Haberleri ]

Sanat Ortamına Seri İlanlı Eleştiri

02.10.2007 - 02:14

Geçtiğmiz yıl kasım ayında, sanat dünyasındaki yüzeyselliğe dikkat çekmek için hazırladığı 'Hacet' adlı uydurma sergiyle medyayı 'işleten' Fatih Balcı, bir gazete ilanıyla yeniden ortaya çıktı. Balcı, bu yeni 'iş'iyle yine günümüz sanat ortamının tek sesliliğine ironik bir eleştiri getiriyor.

Sanatçı Fatih Balcı, 24 Eylül'den beri Akşam Gazetesi'nin seri ilan sayfalarında "Bienal festival ve benzeri etkinliklere uygun sanatsal malzeme üretilir." cümlesinin yer aldığı küçük bir ilan yayınlatıyor. İlanın altında da bir cep telefonu numarası yer alıyor.

Sıradan iş duyurusuna benzeyen bu ilan, aslında bir sanat dünyasına yöneltilmiş muzip bir eleştiri. Bienaller dahil bütün sanatsal üretimlerin tekelleşme sürecine girdiğini söyleyen Balcı, "Sanatçı sıradan bir meta işçisi konumuna dönüşmeye başladı. Pazara mal üreten ve tüketicisi de belli olan bir hale dönüştü. Eleştiri hakkı gitgide kayboluyor.

Aşırı özerk ve eleştirel gözükmesine rağmen, maalesef sanatın böyle bir havası yok. Eleştirel bir hava var desek bile, belirli sınırlar içinde konuşmak zorunda olan bir kitleden bahsetmiş oluruz." diyor.

Fatih Balcı, işe yeni bir telefon hattı alarak başlamış. Gazeteye ilan vermiş ve olayı biraz daha gizemli hale getirmek için telefonu kapatarak bırakılacak sesli mesajları beklemeye başlamış. Peki arayan olmamış mı, ya da nasıl mesajlar bırakılmış? Balcı, "İlan bir haftadır gazetede yayımlanıyor, bugün de devam edecek. Şimdiye kadar epey arayan oldu. Ama telefon kapalı olduğu için çok mesaj bırakan olmamış." diyor.

Sanatçı, telefonu dün açmış ve nihayet beklediği o 'sanatsal malzeme siparişi' gelmiş, üstelik yurtdışından... Bulgaristan'dan arayan bir kadın 'sanatsal bir iş' yaptırmak istediğini söylemiş. Balcı, oyununu açık edip, 'Kusura bakmayın, burada böyle bir şey yok.' diyerek olayın perde arkasını anlatmış. İnternetin nimetlerinden de istifade eden sanatçı, www.sanatmanat.googlepages.com adlı sitede eleştirilerini duyurmaya çalışıyor. Balcı'nın 'oyununu' bu siteden öğrenen internet cemaati ve sanat çevresi, cep telefonuna tebrik mesajı bırakmaya başlamış.

Yeni 'oyun'uyla ilgili epeyce tebrik alan Balcı'ya, herhangi bir eleştiri gelmemiş. Sanat dünyasında eleştirel bir zemin oluşturmak istediğini söyleyen sanatçı, kendisinden önce seri ilan üzerinden böyle bir eleştiri yapıldığına şahit olmamış. Uluslararası İstanbul Bienali için çok olumlu şeyler söylendiğini belirten Balcı, bienalin sorgulanmadığını ifade ediyor: "Buralarda sanatın özgürlüğünden paraya teslim olmadığından dem vuruluyor. Görüntü olarak çok eleştirel ama sonuç yok, ciddi ürün yok. Bienal gibi büyük organizasyonların, mesela İstanbul'da geri dönüşü, insanlara katkısı, değişimi nedir diye sorgulanmıyor. Ne sanatçıların ne de oradaki halkın bir irtibatı var. Sanatçılar sadece birbirlerine işlerini gösteriyorlar."

Fatih Balcı, ilk 'oyun'unu geçtiğimiz yıl kasım ayında, olmayan bir sergi açarak (!) gerçekleştirdi. 'Hacet' adlı sergisi için bir internet sitesi kuran ve burada 'uydurma' eserleri kuramsal metinler ve sahici görsellerle tanıtan Balcı, işin medya ayağını da ihmal etmemişti. Sergi açılışı için davetiyeler gönderilmiş, basına bültenler geçilmişti. Kimsenin aklına, gidip sergiyi görmek gelmemiş; bazı gazeteler, televizyonlar ve internet siteleri, olmayan serginin açılışını haber yapmıştı. 'Hacet'in bir 'oyun' olduğu Zaman'ın haberiyle ortaya çıkmıştı.

Bugünlerde gazeteye verdiği seri ilanla, 'her türlü sanatsal malzeme' siparişi bekleyen Fatih Balcı'nın bundan sonra nasıl bir 'eylem' yapacağı merak konusu. Sanatçıların, sanat kurumlarının özellikle biz gazetecilerin uyanık olmasında fayda var!

(Musa İğrek - Zaman)