[ Haberler -> Tasarım Haberleri ]

Şizofrenlerden 100 Resimli Sergi

09.12.2007 - 20:45

Şizofreni hastalarının yaptığı resimlerin yer alacağı serginin küratörü ressam Mehmet Güleryüz, 'Amacımız şizofreni hastalarının da bir hayatı olduğunu göstermek' diyor.

Şizofreni hastalarının topluma katılmasını sağlamak ve toplum tarafından damgalanmalarını önlemek amacıyla hazırlanan "Her 'Yüzde' Bir Mutluluk" projesi hayata geçirildi. Türkiye'de 300-350 bin şizofreni hastası olduğu düşünülüyor. Bunların birçoğu hastalıklarını saklamaya çalışarak yaşıyor; çünkü 'deli', 'akıl hastası' veya 'kaçık' gibi sıfatlarla damgalanmaktan korkuyor.

Türkiye Şizofreni Hasta Dernekleri Federasyonu ile ilaç firması Sanovel bir araya gelerek bu durumla mücadele etmeye karar verdi. Kampanyanın ilk ayağını şizofreni hastalarının yaptığı resimlerin yer aldığı bir sergi oluşturuyor. Sergide 100 eser yer alıyor. Bu çalışma, şizofreni hastalarının iç dünyasını tuvalden okuyabileceğimiz bir sergi olma özelliğini taşıyor. Kimisi yaralı yüzler yapıyor, kimisi dönen semazenler... Serginin küratörlüğünü yapan Mehmet Güleryüz ile konuştuk.

Projeye nasıl katıldınız?
Önceleri psikiyatri kongrelerine davetli oluşum etkili oldu herhalde. O kongrelerde yaratı ve ruh sağlığı sınırları üzerinde sorgulanan bir durum vardır. "Ne zaman sınır geçiliyor?", "Sanatçılarda bu hale yatkınlık var mı?" her zaman sorulan sorular. Ama unutmamak lazım, her ruh sağlığı bozuk kişi sanat yapmıyor. Her sanatçının da ruh sağlığı bozuk değil.

Yaptıkları resimlerden hareketle onları iyileştirecek yöntemler geliştirilebilir mi?
Bütün tedavi süreçlerinde hastaların ifade ettikleri üzerinden belli bilgiler elde edilebiliyor; konuşarak, hareketlerini, sosyal ilişkilerini gözlemleyerek bir fikre varılabiliyor. Çoğu zaman bu ifade ya sözel ya da yazıya dökülmüş oluyor. Şiir, roman, uzun metin, mektup yazıyor veya resim yapıyorlar. Bunlar kişiyi tanıma açısından veriler.

Resimleri sergilenecek olan hastalarla çalıştınız mı?
Hayır, ama atölyemde buna yakın sorunları olan insanlarla çalıştım. Onlara kendilerini ifade etmeleri için süre verdim. Hiçbir eğitimsel metot kullanmadım. Sadece bir alan ve boya gibi malzemeler vermek; onu hareket etmeye ve o alanda iz bırakmaya sevk etmek gerek. Bu hastaların içinde özellikle sevk edilmeden, "Resim yap" denmeden resim yapanlar bulunuyor. Çünkü bünyelerinde resme yatkınlık ve resme sevgi var.

Resim yapmanın hastalık sürecinde onlara faydası var mı?
Varlıklarından mutlaka bir şey söylemek istiyorlar. Sanatçı da öyledir. Hepimiz bir iletişim ihtiyacı içindeyiz. Bu iletişimin seçkinliği onu sanat yapar. Yani diğerlerinden ayrılışı, özelliği, orijinalliği onu sanat kılar. Burada bizim o verileri okuma becerimiz önemli. Birbirine benzeyen karakteristik işaretler de çıkıyor. Örneğin resimde göz kullanma, renk yüksekliği...

Ne anlama geliyor bunlar?
Göz, gözlenme, birinin onu görmesi, gözlem altında olduğu veya kendini çok iyi görüşü gibi düşüncelerini ifade ediyor. Bu ilahi bir göz de olabilir. Deniz, belli bir özgürlük, açılım anlamına gelebiliyor. Ağacı çok kullanırlar; bu kendi olmaya vurgu yapar. Şiddetli renkler kullanabilirler. Kırmızı, yeşil, sarı... Veya sadece siyah-beyaz... Bunları doğru anlayabilmek için evrelerin kaydedilmesi gerekir. Çoğu resmin yanında yazı da yazıyor.

Serginin amacı nedir?
Bu kişilerin bir hayatı olduğunu göstermek, bize ifade ettikleriyle onlara yaklaşırken diğerlerinin de halleri üzerinde düşünmeye sevk etmek. Toplumumuz bu hastaların varlığını reddediyor. Tedavinin mümkün olduğunun, bu hastaların ilaç ve yakın kontrol sonrasında topluma döndüklerinin bilinmesi gerek.
Sergi, 16 - 31 Aralık arasında Tarık Zafer Tunaya Sergi Salonu'nda görülebilir. (0212) 293 12 70

'Amacımız hastalığa dikkat çekmek'

Sanovel'in İlaç Pazarlama Müdürü Mehmet Kanpolat projeyle ilgili şunları söylüyor:
"Amacımız şizofreni hastalığı üzerindeki yanlış algılarla savaşmak ve hastalığa dikkati çekmek. Şizofreni hastaları sanılanın aksine üretken ve topluma katılmak için sağlıklı bireylerden çok daha fazla mücadele eden insanlar. Ve biz toplum olarak onları bizsiz bırakıyoruz. Bu proje çerçevesinde Türkiye'nin her yerinden sanat eseri sayılacak resimler, şiirler toplandı. Şizofreni tedavisi yapan kurumlar, rehabilitasyon çalışması olarak yürüttükleri eserleri bize gönderdiler. Projenin ilk aşaması olan böylesine güzel ve anlamlı bir sergide, eserlerin toplumsal duyarlılığı yüksek, dünya çapında sanat yetkinliği kabul edilmiş bir kişi tarafından değerlendirilmesinin daha uygun olacağını düşündük. Mehmet Güleryüz, bu saydığımız gereksinimleri tamamen karşılayan ve üstüne artı değer koyan bir isim."

(Milliyet-Melis Alphan)